Bericht 71

Bericht 71 van het forum.

23 oktober 2016.

Shalom Pront schrijft:  Ik ben in tijden niet zo blij geweest met een uitspraak van Barend Elburg, en nog schriftelijk ook, dat hij ongelijk zou hebben. Barend, die toen (Roet tijdperk) als nu, bovenop de hoop zit, had altijd gelijk, waar het ook over ging.

Red. forum: Het is te waarderen als personen publiekelijk terug komen van evt. dwalingen, en het gebeurt niet vaak genoeg in onze gemeenschap. E.

Itamar Engelsman reageert op het ongenoegen van Hans Noach:

Hans Noach schreef over democratie. Wel degelijk zijn er verkiezingen gehouden voor bij voorbeeld het bestuur van de IOH. De praktijk is echter dat een kleine groep mensen zitting heeft in meerdere besturen omdat niemand anders bereid is om het werk met hun te delen en in besturen plaats te nemen (en hun handen uit te steken!). Hierdoor is er geen andere keus dan dat deze mensen hun vrije tijd aan meerdere organisaties geven. De meeste van deze mensen zijn de pensioengerechtige leeftijd gepasseerd en onder de groep van jongeren is het nog erger.
Misschien dat sommige van de schrijvers in dit en andere forums in plaats van zo kritisch te zijn wat van hun vrije tijd kunnen geven om te helpen bij het besturen van onze joods nederlandse organisaties in Israel ?
Het spreekwoord luidt "de beste stuurlui staan aan wal" dus kom op, meld je aan !

Itamar.

Red. forum: Hans had het zeer specifiek over de beginnende vertegenwoordiging inzake Maror. Ik betwijfel sterk of die mensen destijds op democratische wijze verkozen zijn; het is waarschijnlijker dat ze 'benoemd' zijn, en dat is precies wat Hans bedoelde. Tot op heden hangt SCMI aanelkaar van benoemingen, weliswaar bekrachtigd door SPI, maar daar komt geen verkiezing aan te pas in de zin die Itamar naar voren brengt. E.

André Boers nam het initiatief om de organen, instellingen en wetten rondom de Maror-gelden te verklaren en uit te leggen aan ons die voor het merendeel leken zijn op dit gebied. Kol hakavod! Ziehier het eesrte artikel. E.

Wat is de Wob, wat is een ZBO en wat heeft SAMO daarmee te maken?

Op het “forum” verschijnen regelmatig artikelen over de problematiek rondom de verdenkingen met betrekking tot verdwenen Maror-gelden. In bericht 70 sprak Barend Elburg over de “ingewikkelde materie van de Maror-gelden”. Misschien komt er in de nabije toekomst een gelegenheid om uiteen te zetten waarom deze materie van meet af aan ingewikkeld is gemaakt, maar vandaag wil ik me graag beperken tot een meer algemene uitleg van een aantal zaken betreffende de Maror-gelden.

Velen van de lezers van Forum hebben vorig jaar de artikelen in het NIW en de Volkskrant gelezen, waarin journalist van Beek de bevreemdende gang van zaken rondom de Maror-gelden aan het daglicht stelde. In vervolg op die artikelen deed van Beek “onder de Wob een beroep op SAMO, als ZBO om bepaalde documenten te openbaren”

Er zijn ongetwijfeld lezers, die niet precies weten wat SAMO is, wat de Wob is en wat een ZBO precies voorstelt. In dit artikel daarover meer.

Wat is SAMO?

De onderhandelingen tussen de Nederlandse regering benevens enkele privé organisaties aan het eind van de vorige eeuw leidden tot een overeenkomst gesloten tussen de regering en de privé organisaties enerzijds en het Centraal Joods Overleg (CJO) in Nederland en Stichting Platform Israel (SPI), de Israelische tegenhanger van het CJO, anderzijds. De gelden, die uit deze overeenkomst voortvloeiden werden bekend onder de naam “Maror-gelden” en vormen restitutiegelden als een erkenning van tekortkomingen in het rechtsherstel na de oorlog.

Om deze gelden te beheren en te verdelen zijn twee stichtingen opgericht: Stichting Maror-gelden Overheid (SMO) voor de collectieve gelden en de Stichting Individuele Maror-gelden (SIM) voor de gelden bestemd voor individuele slachtoffers en/of hun nakomelingen.

SMO kreeg de vorm van een ZBO ( voor de betekenis van een ZBO: zie hieronder). Het bestuur van SMO was verantwoordelijk voor de uitgaven en inkomsten en opereeerde binnen het kader van het Ministerie van Financiën. De Minister van Financiën moet hierover verantwoording afleggen aan de Staten-Generaal.

Op 1 december 2004 verstreek de statutaire zittingsduur van het bestuur van SMO. Op 1 januari 2005 nam Stichting Afwikkeling Maror-gelden (SAMO) de taak van SMO over en behield de vorm van een ZBO.

Wie zich in deze materie verder wil verdiepen verwijs ik gaarne naar o.a. hoofdstuk 6 van “Roestvrijstaal”, geschreven door Philip Staal.

Zelfstandig Bestuurs Orgaan

Een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) is in Nederland een bestuursorgaan van de centrale overheid, dat bij of krachtens de wet met openbaar gezag is bekleed en dat niet hiërarchisch ondergeschikt is aan de minister.

Een ZBO moet in ieder geval voldoen aan dezelfde eisen van transparantie, rechtmatigheid en doelmatigheid die voor de hele openbare dienst gelden.

Voorbeelden van ZBO's zijn de Kiesraad, het Kadaster, De Nederlandsche Bank, de Luchtverkeersleiding Nederland, Staatsbosbeheer, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en…. ja, ook SAMO. Op eventuele verschillen tussen een publiekrechtelijke en een privaatrechtelijke ZBO hoeven we hier niet in te gaan. Het maakt de materie onnodig ingewikkelder. Het is belangrijk te weten, dat er geen verschil bestaat tussen deze twee vormen van ZBO wanneer het gaat om de plicht te voldoen aan transparantie, rechtmatigheid en doelmatigheid.

In het volgende artikel verschijnt deel 2 van deze korte serie: we zullen dan spreken over de Wet Openbaarheid Bestuur.

André Boers.