Bericht 111

Bericht 111 van het forum.

18 april 2017.

André Boers wijst op een belangrijk onderwerp:

"Op 18 april, dat is dus vanavond, zal in Beth Juliana door Yad Vashem een presentatie worden gegeven met oproep aan de bewoners om historische foto's, documenten en wat dies meer zij te schenken aan Yad Vashem. Een week later, op 26 april, zal Yad Vashem terug komen naar Beth Juliana om alles in te zamelen wat bewoners willen schenken.

Ik (A.B.) heb in een reactie aan de voorzitter en de directeur van BJ gewaarschuwd voor de juridische implicaties van een dergelijke operatie.

Mogelijk kan Aleh over dit onderwerp (met name de juridische implicaties van schenkingen aan musea) een artikel publiceren, maar dat zal te laat zijn voor deze ronde van inzameling.

Het initiatief van Yad Vashem (YV) is van groot historisch belang. We weten allen uit ervaring, dat waardevolle documenten, foto's en wat dies meer zij, bewaard moeten blijven voor de generaties na ons.

Er zit echter een juridische kant aan deze zaak, waarvan ik denk, dat de bewoners van BJ goed op de hoogte moeten zijn: Op het moment dat men een schenking maakt van documenten, foto's etc. aan YV  (of elk ander instituut of museum) doet men ook afstand van rechten. Niet alleen van het recht op het document/foto, maar soms ook op eventuele bezittingen, die "ontdekt" worden in het kader van het onderzoek, dat YV doet m.b.t. het document/foto etc.

Er bestaat een alternatief, dat veel meer zekerheid biedt aan de eigenaars en hun nageslacht. Dat is "bruikleen". De eigenaar bewaart dan alle rechten en kan, zo hij of zij of zijn/haar nageslacht dat wenst, het bezit op elk moment terug eisen. De eventuele bezittingen, die ontdekt zouden kunnen worden n.a.v. onderzoek, blijven dan ook eigendom van de oorspronkelijke eigenaar.

Ik ken YV goed, ik ken Liat Deissy, die dit plan aankondigde bij Beth Juliana en andere 'nederlandse' instellingen. Ik ben een groot bewonderaar en supporter van YV, maar pas op. Ik schrijf jullie dit omdat ik de laatste maanden in onderhandeling ben met YV en andere instituten in Israel over bruikleen en niet een schenking (!) van de film van de choepa van mijn ouders (1939), die deze maanden viraal is gegaan op youtube  en wereldwijde aandacht krijgt in de media.

Op dit moment is er veel te doen n.a.v. een claim van vele miljoenen shekalim van eigenaars van dergelijke documenten, waarbij een ander Israelisch instituut zonder toestemming gebruik heeft gemaakt van eigendom van een overlevende van de shoa. Er is groot geld betaald door dat Instituut aan de eigenaars om de zaak buiten de rechtszaal te houden.

Het onderwerp is te breed om in detail uit te leggen in een email, en komt eerder tot zijn recht in een lezing. Zo'n lezing zou wel in het Iwriet gehouden moeten worden....... Eventueel met vertaling door mijzelf of iemand anders".

            Tot zo ver André Boers.

Ik voeg daar een kort, fictief voorbeeld aan toe.

Als er tussen de papieren een tekening ligt waar je oom in zijn achtertuin in Hilversum zijn schat van gouden tientjes in de oorlog heeft begraven, en je oom is niet terug gekomen, dan is het eigendomsrecht van die informatie niet duidelijk: Yad Washem of de wettige erven. Hier rijzen juridische problemen, in wijder verband nog meer dan mijn simpele voorbeeldje, waar antwoord op gegeven  moet worden voor er iets wordt weggeschonken!  (E).

En nu weer terug naar de Maror-gelden. Annelien Kisch vraagt zeer terecht:

"waarom gaat die journalist of nog iemand anders niet verder om
toegang tot het archief te krijgen?  Is er geen "dwang" om dat te openen?”

De journalist Sjors van Beek wordt al maanden aan het lijntje gehouden door SAMO, met wisselende excuses en smoezen en verzoeken om uitstel, ondanks een duidelijke uitspraak van de Raad van State om inzage te geven in bepaalde documenten. Ook een ander, later verzoek heeft niet veel merkbaar effect en nu leven we, met de zogenaamde opheffing van SAMO, helemaal in limbo. De mensen die hier meer van weten zwijgen als het graf om 'hun kans op slagen niet te schaden'. So be it.

Eldad.

Maar we zijn er nog niet. Yossi Dotan belicht deze langdurige zaak vanuit een andere invalshoek:

"Eldad sjalom, 

"Bij het controleren van geldstromen tussen verschillende landen over een periode van 15 jaren, die door verschillende boekhouders geboekt werden, door verschillende accountants gecontroleerd werden en in verschillende financiële jaarverslagen werden opgenomen in verschillende valuta's volgens verschillende regels door mensen die verschillende talen spraken en niet altijd alle aspecten kenden van een specifieke overschrijving, zullen er altijd vragen overblijven voor een volgend onderzoek. De onderzoeker zal daarom nooit een volledige hechsjer geven, maar altijd zeggen, dat hij niets treife heeft gevonden maar dat er vragen onbeantwoord zijn gebleven. 

Daarom is het niet alleen interessant dat er, na de onderzoeken die al verricht zijn, nog vragen zijn overgebleven, maar moet ook nagedacht worden over de conclusies. Wat is er tot nu toe aan het licht gekomen? En wat verwachten we dat aan het licht zal komen als we verder gaan met onderzoeken? 

Gesteld dat we tevoren heel beslist weten dat 100,000 verdwenen zijn. Hoeveel geld zijn we bereid uit te geven aan nader onderzoek om daarvoor de bewijzen te vinden? En hoeveel zijn we bereid nadien uit te geven aan kosten voor het voeren van een rechtszaak om dat geld terug te krijgen? Hoeveel kans hebben we om die rechtszaak te winnen, zelfs als de vordering niet verjaard is? In welk stadium besluiten we op te houden met onderzoeken, omdat de kans te groot is dat de kosten van de onderzoeken groter zullen zijn dan het bedrag dat we terug zullen krijgen? 

En als het gaat om een kleiner bedrag dat verdwenen is, b.v. 50,000 of 20,000 of 10,000, zijn we ook dan bereid om dat onderzoek te doen en ons bezig te houden met die rechtszaak? 

Of gesteld, dat er geen redelijke kans bestaat de verdwenen 100,000 terug te krijgen, zijn we bereid om hetzelfde bedrag uit te geven aan kosten van onderzoeken terwille van de transparantie? En hoeveel willen we uitgeven als het niet gaat om 100,000 maar om minder of veel minder? 

En in welk stadium, na hoeveel verdere onderzoeken, komen we tot de conclusie dat het geld, dat aan al die accountants en advocaten is uitgegeven, beter had kunnen worden gestort in het Hulpfonds van Jad Davids, of dat Nini Czopp daarmee beter werk zou hebben kunnen verrichten? 

Ik hoop, dat het bestuur van de SPI niet alleen de vraagtekens in aanmerking neemt die na de accountantsrapporten open zijn gebleven, maar ook de verhouding tussen de nog te maken kosten en het te verwachten nut voor onze gemeenschap. Daarvoor is moed nodig, want er zullen altijd mensen zijn die ontevreden zijn als van verder onderzoek wordt afgezien. Maar op een gegeven moment zal toch dat besluit genomen moeten worden – nu, of na het volgend onderzoek, of na nog een of meer onderzoeken. 

Ik wens het bestuur van de SPI veel wijsheid toe. 

Chag sameach, 

Yossi."